Η ψυχολογία του σκύλου ως επιστημονικός κλάδος προσπαθεί να κατανοήσει την ανεπιθύμητη συμπεριφορά των σκύλων υπό την οπτική των ίδιων των ζώων και όχι των ανθρώπων. Δεδομένου ότι οι σκύλοι είναι τόσο στενοί σύντροφοι του ανθρώπου, πολλές φορές εξανθρωπίζονται και τους αποδίδονται ανθρώπινα χαρακτηριστικά.
Πολλές γνωστές ταινίες και τηλεοπτικές σειρές με σκύλους, συμπεριλαμβανομένων των «Λάσι», «τα 101 σκυλιά της Δαλματίας», «η Λαίδυ και ο Αλήτης», «ο Μπολτ» και πολλών άλλων έχουν ενθαρρύνει αυτήν την άποψη. Ωστόσο, οι σκύλοι δεν είναι άνθρωποι και οι άνθρωποι δεν είναι σκύλοι.
Ουσιαστικά, ο εξανθρωπισμός των σκύλων είναι υπεύθυνος για την κακή επικοινωνία μεταξύ των ανθρώπων και των κατοικιδίων τους, η οποία μπορεί να οδηγήσει σε ποικίλα προβλήματα συμπεριφοράς και συμβίωσης.
Για παράδειγμα, πολλοί ιδιοκτήτες σκύλων πιστεύουν πως η κοπροφαγία του σκύλου ή τα ατυχήματα της τουαλέτας πάνω στο αγαπημένο τους χαλί είναι ένας τρόπος εκδίκησης όταν τον αφήνουν μόνο του για ώρες. Στην πραγματικότητα, αυτό είναι απλώς μια εκδήλωση του άγχους που οφείλεται σε μια απροσδόκητη αλλαγή στη ρουτίνα του (άγχος αποχωρισμού).
Ψυχολογία σκύλου εναντίον εκπαίδευσης σκύλου
Μερικοί εκπαιδευτές ισχυρίζονται ότι η ψυχολογία των σκύλων περιλαμβάνει τη «θεωρία της αγέλης». Σύμφωνα με τους ίδιους, η εκπαίδευση υπακοής δεν συμβαδίζει με τη ψυχολογία των σκύλων και πρόκειται απλώς για τη διδασκαλία νέων εντολών και κόλπων.
Συγκεκριμένα, στη βασική εκπαίδευση του σκύλου, το ζώο μπορεί να κατανοεί τις απλές εντολές του αφεντικού του, αλλά να εξακολουθεί να επιδεικνύει καταστροφική και επιθετική συμπεριφορά, όπως το να μασάει τα παπούτσια, να σκάβει τον κήπο ή να έχει υπερβολική νευρικότητα μετά από το κούρεμα.
Είναι αλήθεια αυτό;
- Υπάρχει μεγάλη διαφορά μεταξύ της ψυχολογίας των σκύλων και της εκπαίδευσης υπακοής;
- Τι συμβαίνει με την τροποποίηση της συμπεριφοράς των σκύλων;
- Πώς μαθαίνουν πραγματικά τα κατοικίδιά μας;
Στην πραγματικότητα, αυτός ο διαχωρισμός των όρων είναι περιττός και δημιουργεί μόνο σύγχυση. Η αλλαγή της συμπεριφοράς του σκύλου, η εκπαίδευση και τα κόλπα, ΟΛΑ βασίζονται σε αυτό που αποκαλούμε «αποτελεσματική εκμάθηση».
Η «αποτελεσματική εκμάθηση» αποτελεί μεγάλο μέρος της κατανόησής μας σχετικά με την ψυχολογία του σκύλου και των ζώων γενικότερα. Επομένως, αν θέλουμε να αλλάξουμε παλιές, κακές συνήθειες και συμπεριφορές του μπαγασάκου μας, πρέπει απλώς να εμβαθύνουμε στη ψυχολογία του.
Με βάση τις αρχές της ψυχολογίας των σκύλων, γνωρίζουμε ότι οι τετράποδοι φίλοι μας μαθαίνουν επαναλαμβάνοντας συμπεριφορές που φέρουν θετικά αποτελέσματα και αντίστοιχα, σταματώντας συμπεριφορές που φέρουν αρνητικά αποτελέσματα.
Η αποτελεσματική εκμάθηση των κατοικιδίων αποτελείται από μεθόδους αποστροφής και ανταμοιβής. Τόσο οι μέθοδοι αποστροφής όσο και οι μέθοδοι ανταμοιβής μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να μεταβάλλουν μια κακή συμπεριφορά, να εκπαιδεύσουν ένα σκυλί στο να ακολουθεί εντολές και να του μάθουν νέα κόλπα.
Ποιες παρεξηγήσεις αφορούν τη Ψυχολογία των Σκύλων
- Ο ισχυρισμός ότι η βασική εκπαίδευση υπακοής και τα κόλπα κατά κάποιο τρόπο δεν βασίζονται στην ψυχολογία των σκύλων είναι ψευδής.
- Η πεποίθηση ότι το φαγητό ωφελεί μόνο την εκπαίδευση υπακοής και την εκμάθηση κόλπων είναι ψευδής.
- Η άποψη ότι η χρήση τροφής στην εκπαίδευση είναι δωροδοκία και κατά κάποιο τρόπο αναποτελεσματική είναι ψευδής.
- Ο ισχυρισμός ότι η χρήση τροφής εξανθρωπίζει τον σκύλο είναι ψευδής.
- Η θεωρία ότι η εκπαίδευση ανταμοιβής βασίζεται μόνο στην τροφή είναι ψευδής.
- Ο ισχυρισμός ότι η εκπαίδευση αποστροφής, ιδιαίτερα με τη χρήση σωματικής δύναμης είναι πιο αποτελεσματική στην διόρθωση της κακής συμπεριφοράς ενός σκύλου απ’ ό,τι η εκπαίδευση ανταμοιβής είναι ψευδής.
- Ο ισχυρισμός ότι απαιτείται σωματική δύναμη για την αλλαγή της συμπεριφοράς του σκύλου είναι ψευδής.
- Ο ισχυρισμός ότι η σωματική δύναμη είναι αναπόσπαστο μέρος της ψυχολογίας των σκύλων είναι ψευδής.
Τόσο οι μέθοδοι αποστροφής όσο και οι μέθοδοι επιβράβευσης, μπορούν να χρησιμοποιηθούν για παράδειγμα στο πως να εκπαιδεύσεις τον σκύλο να κάθεται ακολουθώντας μια απλή εντολή, να μην σκάβει, να αφήνει τα αντικείμενα που έχει μέσα στο στόμα του, να μασάει το παιχνίδι του αντί για τα παπούτσια μας και να σκάβει στην άμμο παρά στα φυτά μας.
Το χάσμα μεταξύ της ψυχολογίας, της διόρθωσης της συμπεριφοράς και της εκπαίδευσης του σκύλου απλώς δεν υπάρχει. Πολλές από αυτές τις υποτιθέμενες εκπαιδευτικές μεθόδους αλλαγής συμπεριφοράς, συμπεριλαμβανομένων του τραβήγματος του λουριού, της πίεσης του σκύλου στο έδαφος μέχρι να ηρεμήσει και το σκούντημα με το δάχτυλο, είναι τεχνικές αποστροφής.
Τόσο οι τεχνικές αποστροφής όσο και οι τεχνικές επιβράβευσης μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να διδάξουν καλές συμπεριφορές, καθώς και να σταματήσουν τις κακές πράξεις ενός σκύλου.
Διαβάστε στο Dogtime: Τα πιο υπάκουα σκυλιά όλου του κόσμου!
Ψυχολογία σκύλων και Θεωρία Κυριαρχίας/Αγέλης
Η «θεωρία της κυριαρχίας» βασίζεται στην παρατήρηση του τρόπου με τον οποίο λειτουργούν οι αγέλες λύκων και άγριων σκύλων, οι οποίες κυβερνώνται από ένα κυρίαρχο αρσενικό και ένα κυρίαρχο θηλυκό.
Αυτό το ζεύγος ελέγχει όλους τους πόρους της αγέλης και ορίζει όλους τους κανόνες της. Επίσης, υπάρχουν τελετουργίες που πρέπει να ακολουθούν όλα τα μέλη της αγέλης, συμπεριλαμβανομένου του να αφήνουν το ζευγάρι των αρχηγών να έχει πρόσβαση στο καλύτερο φαγητό, τον καλύτερο χώρο ύπνου και τους καλύτερους πόρους.
Η θεωρία υποστηρίζει επίσης ότι με την υιοθεσία ενός αδέσποτου σκύλου από μια οικογένεια, τα μέλη της οικογένειας αποτελούν μέρος της αγέλης του και δύο εξ αυτών πρέπει να πάρουν τις θέσεις του άλφα αρσενικού και του άλφα θηλυκού.
Μέρος της ανάληψης αυτής της θέσης είναι να ακολουθούν παρόμοια τελετουργικά, όπως το να τρώνε ενώπιον του σκύλου, να μην τον αφήνουν να έχει πρόσβαση σε κρεβάτια και καναπέδες, να περπατάνε πάντα μπροστά του και να χρησιμοποιούν τη σωματική τους δύναμη για να εδραιώσουν και να διατηρήσουν την ηγετική τους θέση.
Ωστόσο, πρόσφατες μελέτες έχουν δείξει ότι οι αγέλες λύκων και άγριων σκύλων είναι πολύ πιο περίπλοκες από αυτό το απλό μοντέλο άλφα ζεύγους. Η ηγεσία τείνει να είναι πιο δυναμική στη φύση και οι αρχηγοί της αγέλης κυβερνούν περισσότερο μέσω του ελέγχου των πόρων παρά μέσω της φυσικής δύναμης.
Ως εκ τούτου, ακόμα και η θεωρία της κυριαρχίας δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να υποστηρίξει τον ψευδή ισχυρισμό ότι η σωματική δύναμη είναι απαραίτητο ή ακόμη και αποτελεσματικό μέρος της διόρθωσης της συμπεριφοράς ενός σκύλου.
Ενώ η συγκεκριμένη θεωρία και η δυναμική της αγέλης των σκύλων είναι ενδιαφέροντες τομείς μελέτης, το επιχείρημα για το εάν ισχύουν για εμάς και τα εξημερωμένα σκυλιά μας, είναι στην πραγματικότητα ένα αμφισβητούμενο θέμα.
Όπως οι σκύλοι δεν είναι άνθρωποι, έτσι και οι άνθρωποι δεν είναι σκύλοι.
Σε αντίθεση με την κοινή πεποίθηση, τα σκυλιά γνωρίζουν ότι είναι σκυλιά και όχι άνθρωποι. Ξέρουν επίσης ότι δεν είμαστε όμοιοί τους. Εμείς οι άνθρωποι συνήθως μπερδευόμαστε σε αυτά τα θέματα.
Τούτου λεχθέντος, λοιπόν, τα κατοικίδια δεν περιμένουν από εμάς να ενεργούμε σαν σκυλιά. Πρέπει να επικοινωνούμε μαζί τους με τρόπο που να μπορούν να καταλάβουν, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι πρέπει να προσπαθούμε να συμπεριφερόμαστε όπως αυτά.
Μιας και ζουν στον πολύ περίπλοκο ανθρώπινο κόσμο μας, είναι απαραίτητο να αναλάβουμε τον ηγετικό ρόλο και να τους μυήσουμε στους κανόνες μας. Ταυτόχρονα, πρέπει να τους παρέχουμε τα πάντα, όχι μόνο από την άποψη της τροφής και της στέγης, αλλά και από την άποψη της υγείας και της ασφάλειάς τους.
Για να διαχειριστούμε σωστά την ασφάλειά τους, είναι απαραίτητο να θεσπίσουμε ορισμένους «ανθρώπινους» κανόνες και να τους εκπαιδεύσουμε στο να τους ακολουθούν. Η εκπαίδευση αυτών των κανόνων μπορεί να επιτευχθεί μέσω αποτρεπτικών μεθόδων ή μεθόδων ανταμοιβής. Τα πράγματα είναι πολύ απλά. Δεν απαιτείται καμία θεωρία κυριαρχίας για να το επιτύχουμε.
Συμπεριφοριστής σκύλων vs Εκπαιδευτής σκύλων
Χρησιμοποιώντας αποτελεσματικές τεχνικές μάθησης, μπορούμε να διαμορφώσουμε τη συμπεριφορά ενός σκύλου, ώστε να τον προετοιμάσουμε για δοκιμασίες υπακοής, διαγωνισμούς ευκινησίας ή απλώς για λόγους ευπρέπειας.
Ένας καλός συμπεριφοριστής ή εκπαιδευτής σκύλων είναι κάποιος που:
- Κατανοεί κλασικές και αποτελεσματικές θεωρίες εκπαίδευσης των σκύλων.
- Εφαρμόζει τις κατάλληλες τεχνικές (καλό συγχρονισμό, εκτέλεση, ανακατεύθυνση ανεπιθύμητων συμπεριφορών).
- Μπορεί να διαβάσει γρήγορα και με ακρίβεια τη γλώσσα του σώματος του σκύλου.
- Είναι καλός και υπομονετικός δάσκαλος.
Η εκπαίδευση με τη μέθοδο ανταμοιβής και αντίστοιχα αυτή που ακολουθεί τεχνικές αποτροπής έχουν αμφότερες τόσο πλεονεκτήματα, όσο και μειονεκτήματα. Από εκεί και πέρα, ένας καλός εκπαιδευτής εξατομικεύει τις δράσεις και τις τεχνικές του, βρίσκοντας τι ταιριάζει καλύτερα στο εκάστοτε ζώο.
Ποια είναι η καλύτερη και πιο σωστή μέθοδος και ποια ακολουθεί τις αρχές της ψυχολογίας των σκύλων;
Για να απαντήσουμε σε αυτό το ερώτημα, πρέπει πρώτα να διαφοροποιήσουμε τον τρόπο με τον οποίο λειτουργεί η κάθε μέθοδος. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο υπάρχουν τόσοι πολλοί όροι, συμπεριλαμβανομένων της «ψυχολογίας των σκύλων», της «τροποποίησης της συμπεριφοράς των σκύλων», της «εκπαίδευσης σκύλων», της «εκμάθησης κόλπων» και πολλών άλλων, που περιγράφουν ουσιαστικά το ίδιο πράγμα.
Τα ηθικά διλλήματα, όπως η κακομεταχείριση των σκύλων, η δωροδοκία, η κακία και η καλοσύνη περιπλέκουν ακόμη περισσότερο την κατάσταση. Όλοι, όμως, χρησιμοποιούν είτε αποτρεπτικές μεθόδους είτε μεθόδους ανταμοιβής για να διαμορφώσουν τη συμπεριφορά των κατοικιδίων τους.
Εν ολίγοις, και οι δύο μέθοδοι ανήκουν στη ψυχολογία των σκύλων, ενώ συγχρόνως η κάθε μία έχει τα δικά της πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα.
Δεν μπορούμε να ισχυριστούμε ότι η μια μέθοδος είναι απολύτως καλύτερη ή πιο σωστή από την άλλη. Οι περισσότεροι ιδιοκτήτες σκύλων, πάντως, χρησιμοποιούν την εκπαίδευση με τη μέθοδο της επιβράβευσης επειδή είναι πολύ ασφαλής και εξαιρετικά αποτελεσματική στην εκπαίδευση των τετράποδων φιλαράκων μας.
Διαβαστε στο Dogtime
